Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.

{P} Bill Bryson. Aantekeningen uit een groot land. (Atlas, 2001, vertaling van Notes from a Big Country). Het is een beetje merkwaardig om in het Nederlands een boek te lezen waarin een Amerikaan aan Engelsen uitlegt wat Amerika is. Je vraagt je onwillekeurig toch vaak af hoe hij een en ander in het Engels zou hebben gezegd. Waarom zou de vertaler er bijvoorbeeld voor hebben gekozen om Bryson zijn lezers de hele tijd met jullie aan te spreken ('En nu - en dat meen ik oprecht - wens ik jullie een fijne dag'). Maar ik had het boek nu eenmaal te leen gekregen van R., en in het Nederlands. Dus ik heb het helemaal uitgelezen, en hoewel het niet mijn soort boek is, was dat geen straf.

Op een webpagina noemt iemand hem een

stand up comedian in book form (...)Just as if he was on the stage, he shares anecdotes and findings with us, giving them the ‘Bryson’ twist, just to hand it to us for our amusement.

Misschien verklaart die toon van de standup-comedian wel het 'jullie' van de vertaler. En nu ik erover nadenk is er nog iets in de stijl dat me heel erg verbaasde maar dat misschien wel op deze manier verklaard kan worden: het feit dat Bryson herhaaldelijk wijst op het feit dat hij nu een column aan het schrijven is, maar eigenlijk zelf ook niet precies weet hoe het allemaal af gaat lopen (een column eindigt zo: 'Soms heeft het leven geen sluitend einde. Wat ook voor columns geldt.') en de flauwe grappen ('Mijn vrouw heeft me net geroepen dat het eten op tafel staat (ik zou liever hebben dat het op de borden lag, maar goed)', wel aardig vertaald trouwens, wat zou daar in het Engels staan?)

Toch heb ik het boek wel met plezier gelezen, omdat het allemaal wel amusant is, over New England gaat, de stukjes kort zijn, je je in ieder geval niet hoeft te vervelen. En hij blijft goed in balans, schildert de Amerikanen (en de Engelsen) niet af als idioten, en ook niet als engelen. Om een stukje heb ik echt even moeten lachen, maar ja, dat heette dan ook 'Nieuws over domheid' en het bevat drie onvergetelijke uitspraken van Amerikanen:

Roken maakt mensen dood. En als je gedood wordt, ben je een heel belangrijk deel van je leven kwijt.
(Brooke Shields)
Elke keer als ik tv kijk en die arme, hongerige kinderen zie, overal ter wereld, móét ik wel huilen. Ik bedoel, ik zou dolgraag zo mager als zij willen zijn, maar niet met al die vliegen en dood en zo.'
(Mariah Carey)
Ik zou niet eeuwig willen leven omdat we niet eeuwig horen te leven, want als we eeuwig zouden moeten leven, dan zouden we eeuwig moeten leven, maar we kunnen niet eeuwig leven, en dat is de reden waarom ik niet eeuwig zou willen leven.
(Miss Alabama)

Nog een ding dat me opviel: Bryson doet zich voor als een gezellige Amerikaanse huisvader en tegen de doodstraf is. Maar waarom worden er dan regelmatig mensen doodgewenst?